Als je eenmaal de buitenwijken van Moskou hebt verlaten krijg je een gevoel van het landschap wat je de komende dagen aan je voorbij zal zien trekken. Al snel maken de stenen gebouwen plaats voor de houten huisjes die kleine dorpjes vormen langs de route. Het is een pittoreske gezicht om de houten huisjes te zien in het witte besneeuwde landschap, kleine rookpluimen spuwend, om de bewoners een warme tijd te bezorgen in deze barre tijden. Regelmatig vermindert de trein wat snelheid om een wissel te passeren. De meeste wissels worden nog handmatig bediend door wisselbeambten die in een dikke jas langs het spoor aan een hendel staan te sjorren om de trein de juiste kant op te sturen. Deze wisselbeambten wonen in een klein huisje langs het spoor om zo dichtbij het werk te zitten.

Een stop op een station is telkens weer een belevenis. We plannen van tevoren op welk station we ons voedsel zullen inkopen. Uiteraard kun je ook gebruik maken van de restauratiewegen, echter het echte gevoel van de Trans Siberië Express krijg je pas als je samen met de lokale mensen de stations afstruint op zoek naar voedsel voor de dag. Op de grotere stations waar de trein stopt staan een groot aantal mensen die hun zelfgemaakte voedsel willen verkopen aan de reizigers. Het aanbod varieert van versgebakken vis en gestoofde aardappelen tot kippenpoten en zelf gebrouwen lokale alcoholische dranken. Het perron wordt overspoeld met het heerlijke aroma van al dat lekkers dat te verkrijgen is. Nadat je de inkopen hebt gedaan kruip je weer lekker in de warme trein om vanuit je coupé het leven op het perron van alledag gade te slaan. Sommige stops zijn een perfecte mogelijkheid om je benen te strekken en lekker een frisse neus te halen in het prachtige Siberische zonnetje. Andere stops zijn koud en nat en worden beperkt tot de activiteiten die je echt buiten de trein moet doen. Af en toe hebben we het te doen met de mensen die in de gure Siberische kou hun dagelijks kostje bij elkaar te verdienen. Het leven langs de spoorlijn is vooral in de winter, spijkerhard.

Vroeg in de ochtend nemen we de lokale bus naar Listvyanka, een dorpje aan de rand van het Baikal meer. Alleen de naam “Baikal meer” heeft voor ons altijd al iets mystieks gehad, maar als je het uiteindelijk het meer in de verte met je eigen ogen ziet liggen, is het werkelijk een grandioos gezicht. Het meer is compleet bevroren, op een kleine uitzondering na. De ferry tussen Listvyanka en Port Baikal probeert men in de winter open te houden. Elke dag wordt een ijsbreker ingezet om dichtvriezen te voorkomen. We nemen intrek in het voormalige Intourist hotel. Aangezien er geen toeristen zijn, is het hotel zo goed als leeg. Vanuit de kamer hebben we prachtig zicht op het meer. We kleden ons direct om, om zo snel mogelijk een wandeling op het meer te gaan maken.

Langzaam zetten we de eerste stappen op het ijs. Her en der hoor je een flinke ‘kraak’ onder je door schieten. Alsof we op eieren lopen dwalen we langzaam maar zeker iets van de kade af. Af en toe kijken we elkaar verschrikt aan als we weer een forse kraak horen. Het ijs is echter zo dik, dat het eigelijk niet gevaarlijk kan zijn. Maar goed, je weet maar nooit. Als we vervolgens weer een keer ons blik over het meer werpen zien we in de verte iets zwarts aankomen over het ijs. We spreken onze bewondering naar elkaar uit over de durf van deze persoon die zo ver van de kade af durft te komen. Nog geen tien minuten later zijn we verbijsterd als het stipje inmiddels uitgegroeid blijkt te zijn tot een volwaardige vrachtwagen. Het ijs is schijnbaar in de winter zo dik, dat het voldoende sterk is om als weg te dienen voor het auto- en vrachtverkeer van de ene kant van het meer naar de andere kant. Vanaf dat moment lopen we met iets meer zelfvertrouwen over het ijs.

Op en rond het meer zijn allerlei kleine economische activiteiten gaande. Op het centrale pleintje van Listvyanka proberen lokale mensen gebakken vis te verkopen. Op het meer zie je af en toe een aantal vissers actief die vissen proberen te vangen in een eigen gemaakt wak. Ook zie je dat de meeste boten uit het water zijn gehaald en op de kade worden gerepareerd om vanaf de lente weer dienst te doen als ferry naar de verschillende dorpen langs het meer. De lokale mensen lijken weinig last te hebben van de koude. Voor ons gaat die vlieger niet op. Na ongeveer twee uur buiten te zijn geweest moeten we een vlucht naar binnen maken om weer even bij te komen.

Na het indrukwekkende bezoek aan het Baikal meer vervolgen we vanuit Irkutsk onze reis naar Wladiwostok. Wederom zijn we onder de indruk van het feit dat de trein ondanks de extreme weersomstandigheden perfect op tijd rijdt. Bij het maken van een stop-over is het overigens belangrijk te weten dat de vertrektijden van de treinen gedurende de gehele route middels Moskou tijd worden weergegeven. Je zult dus altijd een correctie moeten maken voor de tijdzone om de lokale vertrektijd te kunnen bepalen. Een tweede horloge meenemen die je op Moskou tijd laat staan kan een uitkomst bieden. Enkele dagen later rijden we het station van Wladiwostok binnen. We hebben er ruim 9200 kilometer met de trein op zitten en moeten ruim 9 uur vliegen om weer terug te komen in ons startpunt Moskou. Deze treinreis is een ingenieus wereldwonder en een werkelijk fabelachtige beleving voor diegene die de rust en geduld ervoor kan opbrengen. Acht dagen op je luie krent zitten in een voortkabbelde trein is namelijk ook een gave.