Engels | Nederlands
Stop de bus – Wegblokkades in Nepal
Butwal (Nepal), 15 december 2007

Busritten in Nepal zijn berucht. Voor het overgrote deel van de bevolking is de bus het belangrijkste vervoermiddel voor middenlange afstanden en gezien de beperkte capaciteit zijn bussen vaak overvol. De bussen zijn veelal oud en oncomfortabel. Reisboeken en ambassades raden het reizen per bus in Nepal af vanwege de kans op wegblokkades en het relatief grote aantal ongelukken. De kans om in Nepal te overlijden als gevolg van een busongeluk is 30 maal groter dan in een Westers land. Wegblokkades zijn een veelgebruikt drukmiddel om zaken voor elkaar te krijgen. Dit drukmiddel blijkt uiterst effectief en wordt gebruikt voor tal van zaken zoals het eisen van sociale veranderingen of bij het afdwingen van schadevergoedingen Het vermijden van busritten is echter eenvoudiger gezegd dan gedaan. Doordat er geen efficiënt en uitgebreid treinsysteem is, is er geen goed alternatief voor handen. Er zijn reizigers die van de ene naar de andere plaats vliegen, waardoor zij op een efficiënte en veilige manier worden vervoerd. Deze dure manier van reizen zorgt er echter wel voor dat men minder meekrijgt van het landschap en dan men niet kan genieten van de Nepalese muziek die je in de bussen hoort. Muziekanten met traditionele snaarinstrumenten proberen met hun muziek wat te verdienen. De sfeer in de bus is vrolijk en het is een prima plek om in contact te komen met de Nepalese bevolking.

Ivonne speelt het populaire spel Carom
 

De eerste uren van onze busrit van Ambassa naar Butwal verlopen voorspoedig. De buschauffeur weet het gaspedaal goed te vinden, maar hij rijdt niet onverantwoord hard. Er wordt alleen gestopt om mensen en geiten in te laten stappen en alle bagage wordt op het dak gebonden. In verband met de onrusten in de laatste jaren is er af en toe een militaire checkpost, maar ook daar kunnen we zonder veel oponthoud verder rijden. Het West-Nepalese landschap is prachtig en de tijd vliegt voorbij. Na enkele uren stopt de bus voor een korte lunchpauze. Met een goede maaltijd achter de kiezen rijden we verder richting Butwal. Als het zo doorgaat moeten we binnen drie uur in Butwal kunnen zijn.

Ongeveer een half uur na de lunchpauze stopt de bus in een klein plaatsje. Er staan nog enkele bussen en na een tijdje wachten valt ons op dat er geen tegemoetkomend verkeer is. Na wat rondvragen komen we erachter dat we getuigen zijn van een wegblokkade. Langzaam maar zeker druppelt het nieuws binnen van hetgeen zich enkele kilometers verderop afspeelt. Vanochtend heeft een vrachtwagenchauffeur een kind van twaalf doodgereden. Daarna is de chauffeur op een andere vrachtwagen ingereden en van schrik op de vluchtgeslagen en weggerend. Een reden dat mensen na een ongeluk vaak doorrijden is dat de berijder van het voertuig altijd schuldig is en daardoor moet opdraaien voor de schadevergoeding. Bij een dodelijk ongeval is de schadevergoeding vastgesteld op 21.000 Rupee (ongeveer 230 euro). Als het slachtoffer “slechts” gewond is, moet de schuldige opdraaien voor alle medische kosten. Het schijnt daarom ook regelmatig voor te komen dat wanneer een chauffeur iemand heeft aangereden, dat hij er dan nog een keer overheen rijdt om zeker te weten dat het slachtoffer dood is. De medische kosten zijn vaak hoger dan de vastgestelde prijs van een mensenleven. Chauffeurs zijn veelal niet verzekerd en ook al is de prijs van een mensenleven absurd laag, toch is het een financiële last die de meeste Nepalezen niet kunnen dragen. Het is dus niet vreemd dat men hiervan probeert weg te vluchten.

In Nepal is het vertrouwen in de politie en de rechtelijke macht niet zo groot dat men na een tragisch ongeluk geduldig afwacht totdat de dienders de schuldige hebben opgepakt en de schadevergoeding hebben veilig gesteld. Om druk te zetten op een snelle afwikkeling van de zaak wordt een wegblokkade als drukmiddel gebruikt. De mensen van het dorp slepen boomstammen op de weg en verbranden autobanden. Als mensen door de blokkade heen willen breken kan men verwachten dat er flink met stenen wordt gegooid. Aangezien er slechts weinig wegen zijn, is het omrijden om de blokkade te omzeilen geen alternatief. Een wegblokkade is dus een uiterst efficiënt middel om het leven in Nepal deels stil te leggen.
Bij “onze” wegblokkade blijkt de situatie nog wat gecompliceerder te zijn. Enkele weken geleden is er in hetzelfde dorp een vergelijkbaar ongeluk geweest. De chauffeur was niet verzekerd, maar na vele uren wegblokkade heeft de politie uiteindelijk aangegeven dat er betaald zou gaan worden. Er is echter nog geen rupee aan de nabestaanden betaald, dus met deze blokkade wil men beide zaken regelen. De eisen van de dorpsbewoners zijn duidelijk: de vrachtwagenchauffeurs van beide ongelukken en de locale bestuurders van de dorpen moeten op de plek van het ongeluk samenkomen. Daar moeten zij documenten ondertekenen waardoor de betaling van de schadevergoedingen wordt veiliggesteld.

Mensen wachten vanwege een wegblokkade
 
Terwijl wij meevoelen met de nabestaanden beginnen we ons na vier uur wachten toch af te vragen hoe lang zo’n blokkade normaal gesproken duurt. Het antwoord op deze vraag maakt ons niet echt vrolijk. Sommige wegblokkades zijn na enkele uren voorbij terwijl andere meerdere dagen kunnen duren. Wanneer we merken dat enkele locale mensen kamers beginnen te reserveren in de paar hotels in dit dorp, besluiten wij hetzelfde te doen. We betalen een niet retourneerbaar bedrag van 2 euro waarvoor we een kamer huren voor de komende nacht. Hierdoor hebben we de zekerheid dat we de komende dagen niet in de bus hoeven te slapen. Voor de winkeleigenaren en de kraampjes met snacks zijn wegblokkades gouden tijden. Wachten maakt hongerig en dorstig. Aangezien veel Nepalezen wel van een alcoholisch drankje houden, wordt er flink wat whisky gedronken. Iedereen maakt er maar het beste van en het is eigenlijk best gezellig.

Als de zon eenmaal achter de horizon is verdwenen koelt het in deze tijd van het jaar flink af. De wachtende mensen warmen zich aan vuurtjes, thee en whisky. Enkele mensen zoeken in de bus naar een slaapplek, anderen nemen hun intrek in hun hotelkamer en weer anderen blijven nog even hangen in de plaatselijke kroeg. De buschauffeur geeft aan dat alle bagage van het dak moet worden gehaald en in de bus moet worden gelegd om de kans op diefstal te verkleinen. Het is prettig dat deze mensen meedenken en helpen. Zoals de meeste Nepalezen die we tot nu toe hebben ontmoet, zijn de mensen hier vriendelijk en behulpzaam.

Omstreeks 21:00 uur beginnen we te overwegen om onze kamer zullen gaan opzoeken. Het wordt stiller op straat en het cafeetje waar we de laatste uren hebben gezeten begint haar roldeuren te sluiten. Op straat horen we na enig rondvragen de laatste stand van zaken met betrekking tot de wegblokkade. De mensen die de blokkade hebben opgeworpen hebben het ook koud, zijn ook moe en hebben ook honger. Zeer waarschijnlijk laat men de weg vannacht enkele uren vrij en werpt men de blokkade morgen weer op. We besluiten dus toch nog maar even te blijven wachten en om 21:45 is het zover. Er komen enkele luid toeterende auto’s over de weg gereden en dat is het sein dat de weg weer vrij is. Ineens zie je vanuit alle hoeken mensen hun voertuig weer opzoeken. Iedereen is duidelijk opgelucht dat zij hun weg weer kunnen vervolgen.

Ter hoogte van de wegblokkade zijn nog ongeveer vijftig personen en wat brandende autobanden. Een ambulance heeft het lichaam van de overleden jongen een uurtje geleden opgehaald. Tot die tijd was hij de stille getuige van wat er rondom zijn dood heeft afgespeeld. Het geeft een vreemd gevoel dat dit soort wegblokkades regelmatig voorkomen. Voor nabestaanden begint het gemis van hun overleden familielid pas nadat de financiële compensatie is zeker gesteld. Corruptie en een traag en inefficiënt rechtssysteem zorgt ervoor dat nabestaanden direct boter bij de vis willen.


Go back to home pageGo to Articles sectionGo to Columns sectionGo to Photos sectionGo to countries sectionGo to weblog sectionGo to about us