Engels | Nederlands

De kleine vruchtbare eilanden ter hoogte van de evenaar, zijn een perfecte bestemming als je even wilt bijkomen van het reizen op het vaste land van Afrika of wanneer je enkele weken wilt doorbrengen in een weinig bezocht Afrikaans land.

Tot 1975 was Sao Tome & Principe een Portugese kolonie die men met name gebruikte voor het verbouwen van koffie en cacao. Verspreid over het land werden grote koloniale gebouwen neer gezet, die het centrum van de koffie/cacao productie waren. Deze zogenaamde Roça’s werden bewoond door blanke Portugezen en in kleine arbeidershuisjes rondom de Roça woonde de slaven die het feitelijke werk verrichtte. De slaven werden met name uit Angola, Mozambique en de Kaapverdische eilanden gehaald. Aan het einde van de 19e eeuw begon de druk op Portugal toe te nemen om de slavernij af te schaffen. In reactie daarop introduceerde de Portugezen het begrip “contracted worker”. Dit hield in dat “de geïmporteerde arbeidskrachten” werden gedwongen om een niet begrijpbaar contract te tekenen. Op basis van de dat contract kon men de werklieden “legaal” behandelen en misbruiken alsof het slaven waren. Indien een contracted worker bijvoorbeeld wegliep, werd dit gezien als contractbreuk en dat werd op een verschrikkelijke wijze bestraft (zelfs tot marteling toe). Deze gang van zaken met de contracten was een façade die ervoor zorgde dat Portugal nog tientallen jaren de slavernij kon voortzetten. In 1975 verkreeg Sao Tome als één van de laatste Portugese kolonies de onafhankelijkheid.

De recente geschiedenis van kolonialisatie en slavernij is nog steeds erg zichtbaar op de eilanden. In fort São Sebastião in Sao Tome stad is een museum ingericht voor degene die hierin is geïnteresseerd. Hier wordt op een duidelijke wijze, met foto’s, schilderijen, nagebouwde vertrekken en bijbehorende gebruiksvoorwerpen/meubilair de verhoudingen tussen slaven en slavendrijvers geschetst. De slaven levend in kleine hokken, de slavendrijvers levend in luxueuze suites met prachtig serviesgoed bedrukt met het wapen van de betreffende Roça. De slavendrijvers zittend aan een mooi gedekte tafel, terwijl de slaven met bespannen doeken moesten wuiven om enige verkoeling te brengen in de verzengende hitte voor hen.

Overal zie je nog prachtige koloniale gebouwen, die veelal in een slechte staat verkeren. Het lijkt erop dat de meeste panden niet meer zijn onderhouden sinds 1975, omdat de prioriteiten elders werden gelegd. Enkele oude Roça’s (o.a. Roça Bombai Roça de São João dos Angolares, Chamiço) zijn nu omgebouwd tot hotels en zijn een sfeervolle plaats om de nacht door te brengen. Vaak kun je er een maaltijd gebruiken, al moet je dat soms wel vooraf aangeven. Het eten is er eenvoudig maar lekker en vers. Een standaard maaltijd in een goedkoop restaurantje bestaat uit lekker gekruide, gegrilde, verse vis met gefrituurde bananen, salade en wat fruit. Dit alles spoelt men weg met een koel biertje. Na het eten verzamelen velen zich om de televisie van één van restaurantjes of cafés om daar naar het Portugese voetbal te kijken.