Engels | Nederlands

Er zijn weinig bezigheden zo plezierig als het bezoeken van een traditioneel Iraans theehuis. Deze sfeervolle tentjes zijn perfecte plekken om een goed gesprek te voeren met de gewone Iraniër. Hier kom je mensen tegen van alle achtergronden en soms praten ze uitzonderlijk vrijuit over hetgeen hun bezighoudt. Dit verbaast ons regelmatig, omdat Iran toch bekend staat om zijn effectieve geheime dienst. Toch worden onderwerpen als politiek en religie regelmatig aangeroerd, maar meestal wel op een gedempte toon.

Terwijl we maar weer eens aan een theetje zitten, komt er een man op ons af en vraagt of hij bij ons mag komen zitten. Hij komt een beetje dommig over, maar we vinden het sneu om hem af te wijzen. Deze vijfendertig jarige wil graag emigreren naar Europa, maar omdat hij weet dat dit lastig is, wil hij het via Turkije proberen. Daar waar de meeste mensen willen emigreren vanwege geld of meer politieke vrijheid, is het voor hem om iets heel anders te doen: SEX. Hij vertelt in geuren en kleuren over hoe hij in Istanbul politie agenten heeft omgekocht na prostitutiebezoek en hoe mooi de westerse meisjes waren die hij aan de Turkse stranden in hun bikini zag. We voelen ons wat ongemakkelijk met deze man aan onze tafel en drinken ons theetje wat sneller op dan gewoonlijk. Hij is echter wel illustratief voor de mannen die hier buiten de huwelijksboot vallen. Mannen moeten hier een bruidschat betalen en sommige mannen vallen gewoonweg buiten de boot. Dit is geen land waar je af en toe naar de hoeren kunt gaan of bij het café een one-night stand kunt oppikken. Pornofilms zijn verboden en ondanks dat het islamitische geloof voorhoudt dat al deze behoeften in het hiernamaals bevredigd zullen worden, is het voor mannen zoals onze tafelgenoot moeilijk om daar op te wachten. Hij vindt Azië maar niks, met Bangkok als uitzondering: wij weten wel waarom!

Een dag later zitten we in hetzelfde theehuis. Niet lang nadat we ons tweede theetje met locale zoetigheden hebben besteld, komt er een hippe Iraanse bij onze tafel staan met het verzoek of ze ons mag vergezellen. Dat mag natuurlijk en al gauw geeft zij een heel ander beeld van Iran, Zij is getrouwd met een medisch specialist. Ondanks dat ze een Canadees paspoort heeft, denkt ze er nog niet over om naar Canada te gaan verhuizen. Ze heeft in Europa gestudeerd en zegt regelmatig een wijntje te drinken. Natuurlijk is dat illegaal en ten strengste verboden, maar het gaat hier in Iran om connecties. Toch heeft ze haar zorgen. Het leven wordt moeilijker voor de rijkere mensen in Iran. In het afgelopen jaar is de Rial (Iraanse valuta) vier keer minder waard geworden en om familieleden een goede opleiding in het westen te geven, moet de familie vier keer zoveel Rial verdienen. Veel mensen halen hun kinderen daarom terug naar Iran. Vanwege striktere handhaving van het verbod op satelliettelevisie en strenge internet censuur komen steeds meer mensen in de greep van de overheidspropaganda die de locale media dicteert. Buitenlandse studenten namen veel westerse waarden mee terug naar Iran; onze gesprekspartner vindt het vervelend dat dit verloren gaat. Denk echter niet dat ze het westen op een voetstuk plaatst. De familiewaarden van de Iraanse familie vindt ze belangrijk en vooral ook het eten zou ze missen. Gniffelend horen we haar zeggen: “Europeanen zijn altijd zo trots op de Italiaanse keuken, maar het is zo simpel, zo eentonig en zo onverfijnd”. Als we vragen waarom ze de moeite heeft genomen voor het aanvragen van het Canadese paspoort, is haar antwoord begrijpelijk. “Ik wil een uitvlucht mogelijkheid hebben voor als de politieke situatie verslechterd en de religieuze politie nog minder tolereert. Met een Iraans paspoort wordt het reizen me onmogelijk gemaakt; hierdoor ben ik een gevangene in mijn eigen land. Het is in veel landen nagenoeg onmogelijk om een visum te krijgen met een Iraans paspoort, maar als Canadees ben ik overal welkom.” Na ruim anderhalf uur wisselen we contactgegevens uit, om vervolgens afscheid te nemen van onze nieuwe vriendin. Even later lopen we naar de kassa om af te rekenen. “Er is al betaald” zegt de theehuismedewerker. Iraniërs nemen hun gastvrijheid zelfs in een theehuis zeer serieus!