Engels | Nederlands

Honduras is een echte “bananenrepubliek”, daar valt weinig tegen in te brengen. Al jaren behoort het land tot de grootste bananenproducenten ter wereld, samen met Ecuador. Maar Honduras is niet meer zo’n bananenrepubliek als dat het ooit is geweest. De bananen vormen nog maar een kleine 4% van hun totale export. Textiel, koffie en zelfs elektrische bedrading voor auto’s zijn het kromgevormde fruit inmiddels voorbij gestevend.

Met de term bananenrepubliek wordt echter meestal iets anders bedoeld. Een bananenrepubliek is een populaire benaming voor een politiek instabiel en corrupt land dat vaak rijk is aan grondstoffen en waar staatsgrepen en revoluties aan de orde van de dag zijn. In het begin van de twintigste eeuw werden hiermee landen bedoeld die voornamelijk bananen exporteerden of produceerden. De term slaat dan ook vooral op de Midden-Amerikaanse landen zoals Honduras, Nicaragua en Panama, wier politiek en staatsbedrijven decennialang sterk door de grote bananenexporteurs Chiquita en Dole, werden beïnvloed. De economische macht van deze Amerikaanse bedrijven was veel groter dan de politieke macht van de regeringen, en al helemaal groter dan de macht van de bevolking van deze landen.

De tijd dat grote Amerikaanse bedrijven de dienst uitmaakten in veel Midden-Amerikaanse landen is inmiddels verleden tijd. Dat geldt ook voor Honduras. Het is echter niet zo dat het sindsdien goed gaat met het land. Enkele cijfers:

- Honduras is na Haïti het armste land van Latijns Amerika. Het bruto nationaal product per persoon is maar iets meer dan de helft van bijvoorbeeld het buurland El Salvador, dat ook niet tot de rijkste landen van het continent hoort.

- Honduras is het land met het hoogste moordcijfer ter wereld. Op elke 10.000 mensen worden er jaarlijks gemiddeld 91 vermoord. San Pedro Sula, de tweede stad van Honduras, is de op twee na gewelddadigste stad ter wereld, met ruim 112 moorden per 10.000 inwoners. De nummers één en twee in deze lijst zijn overigens Caracas (Venezuela) en Acapulco (Mexico).

- Van alle 82 journalisten die in 2017 vanwege hun werk werden vermoord, kwamen er vier uit Honduras. Daarmee behoort Honduras tot de top-10 van meest gevaarlijke landen voor journalisten.

- Op de World Happy Index staan de Hondurezen in 2017 op plaats 91. Dat is na Haïti (plaats 145) de laagste plaats van alle Latijns Amerikaanse landen. Buurlanden als El Salvador (45), Guatemala (29) en Nicaragua (48) staan een stuk hoger.

- Tenslotte is het zo dat Honduras tot de groep van corruptere landen ter wereld behoord. Op de corruptielijst van Transparency International neemt Honduras plek nummer 123 in (van de 176).

En alsof dat allemaal nog niet genoeg is, is het land verzeild geraakt in de volgende crisis. Een crisis die zo maar eens tot een echte burgeroorlog zou kunnen leiden. In 2017 zijn er presidentsverkiezingen gehouden waarbij de strijd ging tussen de zittende president Hernández en de linkste anti-corruptiekandidaat Nasralla. Na de stembusgang op 26 november wezen de gedeeltelijke resultaten lange tijd op een overwinning van de oppositiekandidaat, maar het resultaat boog daarna verrassend om naar een zeer lichte meerderheid voor de zittende president Hernández. Mede hierdoor, en doordat de bekendmaking van de uitslag werd uitgesteld, werd het onrustig in het land, omdat aanhangers van Nasralla de zittende president Hernández ervan verdachten de uitslag aan het manipuleren te zijn. Ook het nieuws dat de onafhankelijke waarnemers van de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) onregelmatigheden hadden geconstateerd tijdens de verkiezingen versterkte de vermoedens van fraude. Uiteindelijk besliste de kiesraad, die door oppositiekandidaat Nasralla als marionet van de zittende president wordt gezien, dat Hernández gewonnen heeft.

Daarmee is de rust niet teruggekeerd in Honduras. De oppositiekandidaat legt zich niet bij de uitslag neer, ondanks het feit dat de regering Trump, Hernández al met de overwinning heeft gefeliciteerd. Het is geen geheim dat de Amerikaanse regering het goed kan vinden met Hernández, die de Amerikanen behulpzaam is bij de bestrijding van illegale immigratie en de drugsproblematiek; uiteraard in ruil voor geld. Op 27 januari 2018 staat de beëdiging van Hernández gepland en Nasralla heeft aangegeven een soort van schaduw-beëdiging voor hemzelf te organiseren. Dat zou wel eens het moment kunnen zijn dat in dit Midden-Amerikaanse land de vlam in de pan slaat, als dat al niet gebeurd is. Tot op heden zijn er bij gevechten tussen aanhangers van Nasralla en de politie al meer dan 20 doden gevallen. Die confrontaties vinden vooral plaats in de grotere steden. Maar ook in de rest van het land zijn de spanningen zichtbaar. Regelmatig worden wegen geblokkeerd door protesterende menigten en komen er zichtbaar meer militairen op straat. 27 januari zal D-Day zijn, maar daar gaan wij niet op wachten. Wij verlaten Honduras morgen en gaan vanuit El Salvador vernemen wat er gaat gebeuren. Laten we hopen dat het met een sisser afloopt.