De Britten en de Fransen zetten in 1915 een expeditie op touw naar de Bosporus om een vaarroute naar hun Russische bondgenoten te forceren en het Ottomaanse Rijk uit te schakelen als bondgenoot van Duitsland. Het idee was om de zogenaamde Dardanellen Zeestraat in handen te krijgen. Dit is de toegang vanuit de Middellandse Zee tot de Zee van Marmaris, de Bosporus en daarmee dus ook Istanbul, en uiteindelijk de Zwarte Zee. Dus door de Dardanellen Zeestraat in handen te krijgen zouden de geallieerden twee vliegen in één klap slaan: Istanbul in handen krijgen en daarmee het Ottomaanse Rijk een enorme slag toebrengen en daarnaast via de Zwarte Zee een aanvoerroute naar de bevriende Russen openen om de Centralen ook vanuit de oostkant te kunnen aanvallen. Maar de hieruit resulterende Slag om Gallipoli liep rampzalig voor de geallieerden af.

Gallipoli is de naam van het schiereiland die aan de monding van de Dardanellen Zeestraat ligt. Winston Churchill had bedacht dat de slag om de toegang tot de Bosporus hier moest beginnen. Dat de geallieerden op een zeer gemotiveerde tegenstander zouden stuiten had men niet voorzien. Daarnaast hadden de geallieerden pech. Door sterke wind kwamen ze met hun roeibootjes op het ‘verkeerde’ deel van het schiereiland terecht, dat gekenmerkt werd door steile hellingen die direct vanuit de kust omhoog rijzen. Bijkomende pech was dat ze op deze plek op het Gallipoli Schiereiland oog in oog kwamen te staan met de regimenten die onder Turks toezicht van Mustafa Kemal stonden, die later bekend werd als Atatürk. Deze geniale en spijkerharde militaire genie werd het belangrijkste obstakel van de geallieerde aanval op het Gallipoli Schiereiland. Een slag die de geallieerden uiteindelijk verloren.

Uiteindelijk werd de slag om Gallipoli één van de bloedigste slagen van de Eerste Wereldoorlog. In slechts negen maanden tijd, verloren meer dan 130.000 soldaten hun leven op de slagvelden van dit kleine schiereilandje. Eén derde deel daarvan waren geallieerden, en twee derde deel Turken. Het was een verschrikkelijke oorlog die veelal vanuit loopgraven werd gevoerd, vaak slechts op enkele meters afstand van elkaar. Vooral de slag om ‘Lone Pine Ridge’ (‘eenzame pijnboom kam’, vernoemd naar een veld waarop een eenzame pijnboom stond), heeft indruk op ons gemaakt. Tijdens deze slag verloren 7.000 soldaten hun leven in slechts enkele dagen tijd, op een veld ter grootte van een voetbalveld.

Tegenwoordig is het Gallipoli Schiereiland een vreedzame plek dat is omgedoopt tot een nationaal park. Overal vind je er begraafplaatsen, van zowel Turken als geallieerden, beelden en andere gedenkstenen die de verschrikkingen van deze oorlog levende moeten houden. Ook zijn veel van de loopgraven nog zichtbaar, die misschien nog wel de meest confronterende overblijfselen zijn van de hel die zich hier heeft afgespeeld. Al met als is Gallipoli is een prima plek om tot bezinning te komen en iets meer te weten te komen over een oorlog die eigenlijk voor een groot gedeelte alweer uit ons geheugen was verdwenen.