Laten wij nu net in deze periode met een paspoort vol stempels uit (conservatief) Islamitische landen, Polen willen binnen reizen. We hebben zojuist Wit-Rusland verlaten en steken met een bus vol Wit-Russische reizigers de rivier over die Wit-Rusland en Polen van elkaar scheidt. We zijn weer thuis zeggen we tegen elkaar; terug in de EU. De bus stopt bij de immigratiepost en twee Poolse grensbewakers komen de bus binnen om de paspoorten te controleren. We dachten nog: “Wat een service. We kunnen gewoon blijven zitten”. De grensbewakers zijn uitgerust met een tablet waarop een vingerafdrukscanner en een paspoortscanner zijn aangesloten. Eén grensbeambte begint achteraan in de bus en de andere voorin de bus. Wij zitten in het midden en zijn als laatste aan de beurt. We geven ons paspoort af met het idee dat we die binnen een minuutje wel weer terug zouden krijgen. Het paspoort wordt gescand waarna de beambte voor de formaliteit nog even in het paspoort bladert. Als hij het paspoort helemaal heeft doorgebladerd begint hij opnieuw. Het is behoorlijk donker in de bus, dus regelmatig brengt hij het paspoort helemaal naar zijn gezicht om de betreffende stempel, of het betreffende visum, goed te kunnen bekijken. Dit paspoort hebben we vooral gebruikt voor onze reizen de afgelopen jaren in het Midden Oosten, de Golf regio en Centraal Azië. Hij komt dus onder andere visa tegen van Iran, Tadzjikistan, Oezbekistan, Turkmenistan en Kazakhstan. Daarnaast staan er stempels in van Irak, Kirgizië, Koeweit, Bahrein en Qatar. Wat ook niet helpt is dat ons paspoort niet is afgegeven in Amsterdam of Eindhoven, maar in de Maleisische hoofdstad Kuala Lumpur. En laat ook dat nu net een Islamitisch land zijn.

Hij kijkt ons nog een keer aandachtig aan en geeft ons vervolgens de paspoorten terug. Inmiddels is zijn collega klaar met het voorste deel van de bus. Ze beginnen te praten met elkaar en al heel snel horen we in het Pools de namen van Nederland, Iran, Oezbekistan en Rusland terug komen. We hebben ook enkele Russische visa in ons paspoort staan en ook dat is voor een Pool raar. Wie gaat nou naar Rusland op vakantie? De beambte die ons heeft gecontroleerd komt terug gelopen en vraagt opnieuw om de paspoorten. Nu worden beide documenten nogmaals minuscuul doorgelopen. Ze vragen ons onder andere wat we in die landen hebben gedaan en of we er familie hebben wonen. En waarom zijn we in godsnaam drie keer in Iran geweest? We zien de twee beambten twijfelen. Moeten ze ons nu gewoon laten gaan, of zijn we potentiële terroristen? Ze kiezen voor de tweede optie. Men zegt dat we nog even geduld moeten hebben en lopen met onze paspoorten de bus uit, ongetwijfeld op weg naar hun meerdere. De medepassagiers beginnen achterom te kijken en te smiespelen met elkaar. “Net die enige twee mensen in de bus met een EU paspoort zijn verdacht”, hoor je ze denken.

Het is inmiddels pikdonker geworden en de buschauffeur en de bus hostess worden ongeduldig. Ook wij worden enigszins zenuwachtig. Wat is hier aan de hand? Maar we troosten ons met het feit dat we niks verkeerd hebben gedaan. Zo raar zijn die landen nu ook weer niet. In Syrië zijn we niet geweest, in Irak waren we net voor de opkomst van IS en Iran is zelfs een tegenstander van IS. In Centraal Azië zijn er bepaalde landen waar ze problemen hebben met Islamitische radicalisering, maar goed, dat hebben we in West Europa ook. Uiteindelijk komen de beambten terug, vergezeld met een meerdere die aan de telefoon hangt met ongetwijfeld zijn meerdere, of misschien wel het Poolse hoofd van de terrorismebestrijding. Ze willen onze tassen doorzoeken. Ik (Edwin) loop naar buiten terwijl Ivonne blijft zitten. Onze tassen staan al netjes langs de bus. Ik open Ivonne’s tas en laat netjes zien wat erin zit. Ivonne is in de bus getuige van het feit dat de Russische medepassagiers met de neuzen tegen het raam zitten om te zien wat er gebeurd. Sommigen doen zelfs hun leeslampje uit om te voorkomen dat de spiegeling in het glas het zicht belemmerd. Een enkeling belt naar huis en Ivonne hoort met haar beperkte kennis van de Russische taal, dat over ons gaat. Misschien willen ze nog even persoonlijk afscheid nemen van het thuisfront voordat de twee Nederlandse rugzaktoeristen de bus opblazen.

Tijdens het doorzoeken van de tas beantwoord ik een paar standaard vragen die de beambten stellen. De antwoorden worden door de beambten in het Pools vertaald een doorgegeven aan hun meerdere met de telefoon, die het vervolgens weer doorbelt naar God weet wie. Nadat ze onze slippers, onderbroeken, potjes tuinkruiden en inlegkruisjes hebben gezien zijn ze overtuigd. Dit zijn geen terroristen. Onze tassen worden weer in de bus geladen en we krijgen de paspoorten terug. Edwin neemt weer plaats in de bus en na ruim een uur extra vertraging komt de bus weer in beweging tot genoegen van de andere busreizigers. Er wordt nog steeds veel gesmiespeld en omgekeken. Edwin stuurt even een appje naar zijn ouders om te melden dat we weer veilig in de EU zijn, maar dat we wel wat probleempjes hebben gehad. Hij krijgt een kort berichtje terug: “had je een baard laten staan? ”. We kunnen uiteindelijk om het gehele gedoe wel lachen. We hadden alleen nooit verwacht dat dit ons zou overkomen. Aan de andere kant misschien ook wel begrijpelijk gezien de huidige situatie in Europa. We hebben natuurlijk een paspoort vol stempels uit landen die op dit moment een niet al te best imago hebben en we kunnen ons voorstellen dat de grensbeambten daar zenuwachtig van werden. We zeiden wel tegen elkaar: “stel dat we nu Mohammed en Fatima hadden geheten, wat zou er dan met ons zijn gebeurd”?