Het was deze basis die ten tijde van de Cuba crisis in 1962 de raketten leverden aan Cuba. In het diepste geheim werden de raketten naar de Zwarte Zee getransporteerd van waaruit ze per vrachtboot naar Cuba werden verscheept. De basis heeft voor zover bekend eenmaal in haar bestaan op rood alarm gestaan, en dat was ten tijde van de Warschau Pact invasie in Tsjecho-Slowakije in 1968. Incidenten en/of ongelukken hebben zich op de basis nooit afgespeeld; er is dus nooit een James Bond achtig figuur geweest die de basis is binnengedrongen en heeft opgeblazen. In die zin kloppen de James Bond verhalen dus niet. In 1978 is de basis ontmanteld als reactie op het ontwapeningsakkoord met de Amerikanen. Wat er met de raketten is gebeurd blijft tot op de dag van vandaag een mysterie.

Het is een geweldige ervaring om eens op een dergelijke basis rond te kijken. Waar krijg je nou de kans om eens een blik te werpen in een silo waarin atoombommen opgesteld hebben gestaan? Tegenwoordig is de basis een koude oorlog museum en kun je de basis alleen bezoeken onder leiding van een gids. Dat betekent praktisch gezien dat er elk uur een rondleiding start. Als je geluk hebt is de groep klein en als je pech hebt is de groep veel te groot. En dat laatste overkwam ons. Verwacht overigens ook niet te veel van de gids, want die spreekt alleen Litouws en Russisch. En dat is toch een beetje knullig voor een museum dat voor het grootste gedeelte is gefinancierd door de Europese Unie.

De rondleiding van een uur bestaat uit een wandeling door de bunkers van de basis. Helaas is alle (elektronische) apparatuur uit de controlekamers, radiostations, generatorruimtes en opslagruimtes verdwenen. Eén van de hoogtepunten van het bezoek is de blik die je van bovenaf mag werpen in één van de vier silo’s waarin de raketten hebben gestaan. Het andere hoogtepunt is de ervaring om eens rondgeneusd te hebben op één van de plekken die in de recente geschiedenis een belangrijke rol hebben gespeeld. Het had zomaar kunnen gebeuren dat een groot deel van Europa vanuit deze basis vernietigd zou zijn geworden, als het allemaal iets anders zou zijn gelopen. Je krijgt helaas maar heel weinig tijd om rond te kijken, want de rondleidingen zijn strikt aan het uur gebonden. En rek zit er niet in, want de dames die de rondleidingen geven, zijn van het type ‘haar op de tanden’ die de groep zeer strak leiden en ook niet te beroerd zijn om iemand een flinke uitbrander te geven (we spreken uit eigen ervaring). Het is zoals een Belgische medebezoeker het zo mooi verwoordde: “Het communistische regime is hier dan wel verdwenen, maar van de Sovjet mentaliteit hebben ze nog geen afstand kunnen doen”.