Voor ons waren dat genoeg redenen om een bezoek aan Cuba te brengen, en dan zeker ook aan haar hoofdstad. De timing werd extra precair omdat er langzaam maar zeker meer toenadering komt tussen de Verenigde Staten en Cuba waardoor de ontwikkeling van Cuba ongetwijfeld in een stroomversnelling gaat komen. Wij arriveerden in Havana met de oude elektrische Hershey Trein, een trein die al sinds 1921 operationeel is en die sinds die tijd niet meer verandert/verbetert is. De trein uit Matanzas eindigt in een klein dorpje met de naam Casablanca aan de andere kant van de Baai van Havana, op slechts 10 minuten per ferry van de oude binnenstad. We huurden een kamertje bij een lokale familie in de oude binnenstad, op enkele minuten lopen van Plaza Vieja, één van de vier belangrijkste pleintjes in het historische deel van Havana. Dit was onze basis om de stad te verkennen.

Havana bestaat eigenlijk uit drie delen: het historische centrum (Habana Vieja), het commerciële hart van de stad (Habana Centro) en de rijkere residentiële wijk met de naam Vedado, waar ook de betere hotels en restaurants zijn gelokaliseerd. Het overgrote deel van de toeristen bezoekt echter alleen het historische centrum van Havana. Een groot deel daarvan is inmiddels gerestaureerd. Het positieve resultaat is dat veel gebouwen en pleinen in oude glorie zijn hersteld. Het grote nadeel is echter dat het normale Cubaanse leven grotendeels uit dit deel van de stad is verdwenen. Alleen aan de randen van het historisch centrum vind je nog straten waar de normale Cubaan woont. Het hart van het historisch deel is tegenwoordig het domein van de toeristenindustrie: hotels, restaurants, cafés en toeristenwinkeltjes.

Wat ons betreft is Habana Centro het interessantste deel van de stad. Hier is nog niets gerestaureerd en de wijken in dit deel van de stad bruisen van het Cubaanse leven. De bredere hoofdwegen in Habana Centro zijn de door blauwe walm gekenmerkte verkeersaders van de stad waar zich ook de winkels en bedrijven bevinden. De smalle zijstraatjes zijn de straten waarin de mensen wonen en die een genot zijn voor het oog. Krakkemikkige gebouwen, oude Amerikaanse auto’s, kleine mobiele groentestalletjes, fietstaxi-chauffeurs die rondhangen op zoek naar klanten, en gezinnen wiens sociale leven grotendeels op straat afspeelt, vormen hier het microkosmos van het Cubaanse leven. Je komt er zintuigen tekort. De geur van vers brood uit een bouwvallig bakkerijtje wordt afgewisseld met de rioollucht uit een putdeksel, en boven het geluid dat uit de boxen van een CD-verkoper schalt, hoor je de schelle stem van een verkoper die koekjes vanuit een bak achter op zijn fiets aanbiedt. En terwijl je ogen tekort komt om dit alles te aanschouwen, moet je ook de grond in de gaten houden; niet alleen om hondendrollen te ontwijken, maar ook om te voorkomen dat je je nek breekt in een openliggende putdeksel. Deze wijk is wat ons betreft het absolute hoogtepunt van de stad. Dit is ook het deel van de stad waar je de veel te dure toeristenrestaurants van het oude centrum kunt ontwijken en nog prima kunt eten voor een Euro de man.

De wijk Vedado is wellicht het minst interessante deel van de stad. Het bruist hier veel minder, maar heeft desondanks een paar leuke bezienswaardigheden. Zo zijn er een aantal hotels die een prominente rol in de geschiedenis van Havana hebben gespeeld. Denk bijvoorbeeld aan het voormalige Hilton Hotel, nu genaamd Habana Libre, dat negen maanden na de opening in 1959, door Fidel Castro werd genationaliseerd, en van waaruit hij de eerste maanden na de revolutie het land heeft geregeerd. In de lobby hangen oude foto’s uit 1959 waarop zwaar bewapende revolutionaire strijders staan afgebeeld terwijl ze uitrusten in de lobby van het hotel, vlak nadat ze Havana hadden veroverd. Daarnaast ligt in Vedado ook het Hotel Nacional, dat in 1946 de locatie was van de grootste bijeenkomst ooit van de Noord Amerikaanse maffia, en dat onder het genot van een concert van Frank Sinatra. Voldoende reden dus om ook eens een blik te werpen in dit deel van de stad. Maar in Havana kun je niet echt de mist in gaan. Het is een prachtige en interessante stad, in de meest brede zin van het woord.