Een halve dag rijden naar het noorden ligt Rome. Een prachtige stad met een historie die zijn weerga niet kent. Het is ongelofelijk om te zien wat de stad aan bezienswaardigheden heeft. We noemen er een paar: het Colosseum, het Pantheon, de Trevi Fontein en uiteraard het Vaticaan. Wat bijzonder aan Rome is, is dat veel kunst nog gewoon voor iedereen zichtbaar is, zonder een duur kaartje te hoeven kopen en uren in de rij te staan. Zo kun je onder andere de volgende meesterwerken nog gewoon gratis zien: Michelangelo’s fabelachtig beelden ‘Pietà’ in de Sint Pieter Kathedraal en de tombe gemaakt voor Paus Julius II in de Basilica di San Pietro in Vincoli. En ook fresco’s van meesters als Caravaggio, Raphael, Giotto en wederom Michelangelo sieren nog gewoon de muren van veel kerken die her en der in de stad liggen en gratis te bezoeken zijn. Maar Rome heeft ook zijn keerzijde: massatoerisme. Nooit eerder hebben we een stad bezocht die zoveel toeristen aantrekt als Rome. Het begon al op de camping in een buitenwijk van Rome waar honderden schoolkinderen de stacaravans bewoonden tijdens hun schooluitje naar Rome. Het historische centrum van Rome is tegenwoordig één groot openluchtmuseum waar het Italiaanse leven volledig is verdrongen door het toerisme. Alles, maar dan ook alles in het centrum van Rome staat in het teken van geld verdienen aan toerisme (lees hier onder andere onze ervaring van ons bezoek aan het Vaticaan Museum).

Omdat we nog niet genoeg hadden van kerken, basilica’s en kloosters, reden we na ons bezoek aan Rome naar Assisi; je weet wel, de stad van Franciscus van Assisi. Sint Franciscus werd in 1181 geboren als de zoon van een rijke handelaar, maar verkoos het simpele leven als monnik boven het leven in rijkdom. Hij richtte de orde van de Franciscanen op en preekte de rest van leven voor meer gelijkheid voor de armere inwoners van de regio. Na Assisi bezochten we de kunststeden Siena en Florence. Geen van beide steden kon ons echt bekoren. De extreme drukte en het feit dat niets meer bezocht kan worden zonder een duur kaartje te kopen maakte deze twee steden de twee minst leuke steden die we in Italië hebben bezocht. We hadden graag bijvoorbeeld het bekende beeld ‘David’ van Michelangelo gezien dat tegenwoordig in het museum ‘Accademia’ van Florence staat. Een toegangsprijs van 15 Euro, een rij van enkele uren en vervolgens het museum delen met duizenden andere mensen is niet iets waarvan we warm van worden. Deze gelegenheid hebben we dus aan ons voorbij laten gaan.

Om de kerken en kunst even te ontvluchten zijn we voor een paar dagen naar San Marino geweest, na het Vaticaan en Monaco het kleinste landje van Europa. Heel veel is er niet te zien, maar de locatie van San Marino op de top van de Titano berg is bijzonder. San Marino heeft het zelfs tot de werelderfgoedlijst van de UNESCO geschopt, omdat het de oudste republiek ter wereld is, en de enige voormalige stadsrepubliek op Italiaans grondgebied dat niet is opgegaan in de Italiaanse Republiek. In San Marino hebben we helaas ook afscheid genomen van het perfecte weer. Tot dat moment hebben we in Italië super weer gehad, met een graadje of 25 Celsius en een strakblauwe hemel. Vanaf San Marino werd dat anders. Het kwik kwam overdag zelden nog boven de 16 graden Celsius en ’s nachts daalde het kwik in onze tent tot ongeveer 5-7 graden.

Onze laatste bestemming in Italië was Venetië. We hadden onze verwachtingen sterk naar beneden bijgesteld omdat we wisten dat Venetië ook één van de meest bezochte toeristenbestemmingen is in Italië. Maar in veel opzichten viel het mee. Het was inmiddels bijna november en dat betekent dat het aantal toeristen sterk is afgenomen ten opzichte van het hoogseizoen. Wat ons ook meeviel is dat je nog heel veel Venetiaanse kunstwerken kunt zien zonder diep in de buidel te tasten. En dat is bijzonder, want de Venetianen zijn ongetwijfeld de meesters in het leegzuigen van toeristen. Openbaar bootvervoer in de stad is waanzinnig duur (7 Euro voor een enkele reis) en een bezoekje aan een openbaar toilet kost het schrikbarende bedrag van Euro 1,50 (!). De Chorus Pas is echter een goede investering. Voor 12 Euro krijg je toegang tot 16 kerken van de stad waar je in alle rust de werken kunt bewonderen van Ventiaanse meesterkunstenaars als Titian, Veronese en Tintoretto.

Al met al hebben we het prima naar ons zin gehad in Italië. Het is werkelijk een prachtig land met een enorme schat aan historie en kunstwerken. De keerzijde van de medaille is dat het enorm druk is, wat regelmatig de reiservaring negatief beïnvloedt. Een bezoek aan Italië in het hoogseizoen kan niet anders dan een kleine ramp genoemd worden. Grofweg kun je wel stellen dat het massatoerisme zich beperkt tot alle bestemmingen ten noorden van Rome (Rome inclusief). Onder het genot van een Italiaanse wijntje hebben we trouwens gisteren de lijst opgemaakt van de voor ons meest bijzondere stadsbestemmingen in Italië. En hier is die dan: 1. Napels, 2. Palermo, 3. Rome, 4. Venetië, 5. Catania, 6. Florence, 7. Siena en 8. Syracusa.