Vee-klasse
Bundi (India), 17 oktober 2007

Je hebt verschillende klassen in de Indiase treinen. Van de luxe air conditioned eerste klasse, tot de houten banken van de normale tweede klasse en natuurlijk alles wat daar tussen ligt. De normale tweede klasse wordt door toeristen ook vaak de vee-klasse genoemd, naar de gelijkenis met de wagons waarmee vee wordt getransporteerd. Wij hebben besloten de normale tweede klasse te nemen voor onze twee uur durende treinreis van Sawai Madhopur naar Kota (Rajasthan). Gewoon om eens te kijken hoe dat is.

Tien minuten voordat de trein vertrekt arriveren we pas op het station, omdat de autorickshaw die ons naar het station zou brengen te laat was. Aangezien we de treinkaartjes nog moeten kopen hebben we lichte stress. Voor de normale tweede klasse kun je de kaartjes niet van tevoren reserveren (in tegenstelling tot de kaartjes voor alle andere klassen). Gelukkig is er een speciale rij voor vrouwen, die vele malen korter is dan de ‘mannen’-rijen. Ivonne weet zich als een volleerd Indiase haar plaats in de rij te behouden, ondanks allerlei ‘voorkruip’-pogingen van de Indiase vrouwen. In totaal betalen we 38 Rupee voor de twee kaartjes, dat is ongeveer 70 eurocent. We rennen vervolgens naar het perron om daar te constateren dat de trein vertraging heeft. We nemen plaats op het perron tussen de lokale mensen. Wat ons direct opvalt, is dat er over het algemeen armere mensen zitten. Westerlingen zie je er niet. Ook de rijkere Indiër zal het niet in zijn hoofd halen met de normale tweede klasse te reizen. Een veel aantrekkelijker alternatief is namelijk de gereserveerde tweede klasse, waarin je stoelen kunt reserveren. Daarnaast zijn er in de tweede gereserveerde klasse geen staanplaatsen. Indien we deze veel aantrekkelijker gereserveerde tweede klasse zouden hebben genomen, waren we in plaats van 38 Rupee, 120 Rupee kwijt geweest (Euro 2,20). Toch een verschil van Euro 1,50. De vee-klasse wordt dus eigenlijk alleen gebruikt door de armere mensen en de mensen die van/naar een station reizen dat niet wordt aangedaan door de duurdere express treinen.

Een volgepakte wagon waarin een verkoper zijn weg probeert te vinden
 

We worden op het perron al snel lastiggevallen door een bedelaar. Het jongetje van ongeveer acht jaar oud blijft aandringen op geld, en begint ons op een gegeven moment ook aan te raken. Dat is het moment om in te grijpen. Door hem een tik op zijn handen te geven schrikt hij terug en verdwijnt weer in de menigte. Nog geen twee minuten later worden we aangesproken door een man met een hoedje op. Tussen het hoedje en zijn voorhoofd heeft hij een wattenstaafje, een tandenstoker en een pincet gestoken. Als snel blijkt welke dienst hij aanbiedt. Hij kan voor een paar Rupee’s je oren schoonmaken. Ivonne en ik kijken elkaar vol ongeloof aan. Kun je daar je brood mee verdienen? Gelukkig zijn mijn oren nog schoon en wuiven hem vervolgens weg.

Eindelijk komt de trein het station binnenrijden. En zoals we al vreesden, de mensen hangen met hun benen buiten. Gelukkig is Sawai Madhopur een redelijk grote plaats, zodat er flink wat mensen uitstappen. Echter, minimaal zoveel mensen stappen hier ook weer in. Nog voordat de trein stilstaat, begint het gevecht. Het is een gevecht tussen de mensen die de trein willen verlaten en de mensen die met de trein meewillen (wij dus). De locatie van het gevecht is het smalle deurtje van de wagon. Wij zijn natuurlijk met onze grote rugzakken kansloos in dit gevecht. Het resultaat is dan ook gemakkelijk te voorspellen; wij eindigen met een slechte staanplaats op een veel te vol balkon van de wagon, nabij de toiletten. Echter, het goede nieuws is dat we in de trein zijn weten te komen. Als de trein vertrekt is de situatie zoals die was toen de trein aankwam: stamp en stamp vol!

De plek die we hebben weten te bemachtigen is een slechte plek. Al snel worden we overdonderd door een hevige urinegeur, die nog heviger wordt als de deur van één van de toiletten opengaat. Daarnaast staan we precies in de loop van de toilet-gangers. Ondanks het feit dat het stampvol is, proberen de oudere mensen een zitplaats te vinden op de grond van het balkon. Ze laten zich tussen de mensenmassa naar beneden zakken waardoor de beenruimte van de mensen die staan, nog beperkter wordt. Achter ons is een oude vrouw op de grond gaan zitten, precies tussen de twee toiletten in. De vloer waarop ze zit is niet veel schoner dan de gore vloer van de toiletten. De toiletten zijn overigens niet meer dan een vlakke vloer met een rooster erin. Door het rooster heen kijk je rechtstreeks op de rails. Al snel hebben we geleerd dat je bikkel- en bikkelhard moet zijn als je in de vee-klasse reist. Eén moment van onoplettendheid en je toch al slechte plaats is ingenomen door iemand anders, waardoor er voor jou een nog slechtere plaats resteert. Ook is er geen respect voor ouderen. De ouderen moeten net zo hard vechten voor een goede plaats als iedere andere. Opstaan voor oudere mensen komt hier in het woordenboek niet voor.

De mensen hangen letterlijk met de benen buiten de trein
 
Ondanks dat het stampvol is, zijn er toch mensen die zich een weg weten te banen door de wagon. Natuurlijk zijn dat de mensen die naar het toilet moeten. Meer bewondering hebben we voor de verkopers. Met hun koopwaar (manden met appels, pinda’s, etc) struinen ze door de overvolle wagons om her en der iets voor een paar Rupee’s te verkopen. Kinderen die naar het toilet moeten hebben die gave nog niet. Zij worden omhoog getild en in hun blote billen over de hoofden van de staande mensen naar het toilet getransporteerd. Eenmaal daar aangekomen neemt een wildvreemde het kind mee naar het toilet om er de behoefte te doen. Vervolgens wordt het kind op dezelfde manier weer terug getransporteerd naar de ouders.

De reis loopt redelijk soepel tot net over de helft als de trein tot stilstand komt. Het blijkt dat één van de twee sporen is geblokkeerd, waardoor alle treinen uit beide richtingen over één baanvak moeten. Uiteraard heeft de lokale trein minder prioriteit dan de exprestreinen, waardoor de vertraging uiteindelijk oploopt tot twee uur en een kwartier. De treinreis die eigenlijk twee uur zou moeten duren, wordt uiteindelijk een treinreis van ruim vier uur. De tijd dat de trein stilstaat is zeer oncomfortabel. Doordat de rijwind weg is, loopt de temperatuur in de trein op tot boven de veertig graden Celsius. Daarnaast wordt de urinelucht meer penetrerend, neemt de zweetlucht toe en beginnen er her en der kinderen te huilen. De urinelucht wordt overigens af en toe afgewisseld met een zware gaslucht. We staan op een rangeerterrein, langs een lange rij cargo wagons met chemische stoffen. Waarschijnlijk lekt één van de wagons. Gelukkig verlaat een deel van de reizigers de wagon om de benen te gaan strekken op het spoor, waardoor er iets meer ruimte komt. Tijd dus om even de voeten te verzetten en een betere plaats te veroveren.

Na ruim een uur klinkt de toeter van de trein en stuift iedereen de trein weer in. Het vertrek is aanstaande. Als sardientjes in een blikje is de wagon weer volgepakt en komt de trein in beweging. Gedurende de resterende rit naar Kota komt de snelheid van de trein niet meer boven de 20 kilometer per uur. We snakken nu echt naar het einde. Vier uur en een kwartier na ons vertrek rollen we het station van Kota binnen. Al met al een vermoeiende dag. We sluiten de dag ’s avonds in stijl af met een lekker biertje in ons hotel. Overigens, voor de prijs van één biertje (100 Rupee’s) kun je vijf keer met de trein van Sawai Madhopur naar Kota (vee-klasse). Maar van een biertje geniet je meer!

© copyright - Babakoto.eu / 2007